Inburgering in uitvoering..

Ja, alweer drie weken aan het werk na ons tripje naar de jungle. We gaan al een van de laatste weken in. De komende twee weken zijn we nog op de wards, daarna hebben we twee weken waarin we hier en daar nog wat rond gaan kijken om ons de orienteren op dingen die ons interressant lijken. Daarna nog een week al onze schoolopdrachten en dan is het finito. De tijd vliegt hier! Vooral in deze periode van kerst en oud&nieuw. Onze leraar van school is langsgeweest voor de tussenbeoordelingen. Die hebben we allemaal prima doorstaan, het verloopt op stage allemaal goed op wat cultuurfrustraties na. We hebben samen nagedacht over de essentie van verplegen. Omdat de verpleegkundigen hier vaak hun werk doen op de manier die al jaren wordt toegepast, ze daarbij geen protocollen gebruiken waar ze op terug kunnen vallen én dikwijls niet weten waarom ze iets doen zoals ze het doen worden wij erg getriggerd na te denken over waar we mee bezig zijn, wat de patient nodig zou kunnen hebben in de situatie waar die nu in zit, waarom symptomen zich voordoen en welke acties je daar als verpleegkundige op kan ondernemen. Het is vaker voorgekomen dat we ’t gevoel hadden hier zo weinig te kunnen leren, maar dit gesprek herinnerde ons er weer even aan dat verplegen niet gaan om protocollen, of om dat je de hele dag maar lekker voor jouw patienten van alles kunt regelen. Verplegen gaat om observeren van de patient, nadenken, klinisch redeneren. Niet alleen doen wat je hoort te doen, maar verder kijken dan je neus lang is.

Ondertussen wordt het hier zelfs kouder. Nog lang niet zo koud als in ons koude kikkerlandje, maar we zijn de kilte zo ontwend dat we chronisch onderkoelingsverschijnselen lijken te hebben. Dat komt deels ook wel door een gebrek aan goede verwarming. En een gebrek aan een warme douche waarin je even kan opwarmen. Nadat we na een paar weken na aankomst hadden ontdekt dat we een warme douche hadden en daar een paar weken met volle teugen van genoten hadden meende iemand, die om ons nog onbekende reden een kijkje nam in onze douche, dat de douche lekte. Behulpzaam als Nepalezen dan zijn installeren ze dan even een nieuwe douche. Nou denkt u; wat een vriendelijke behulpzame, vooruitdenkende mensen. Ja. In principe wel. Behalve dat ze dus een nieuwe douche installeerden toen we op vakatie waren, en de douche zó gemaakt was dat we gebukt moesten staan onder een kraan die niet warm te krijgen was. Ondertussen is de muur in ons huisje naast m’n bed langs nat van lekkage, waarvan niemand precies weet waar dat vandaan komt, en hebben we nog steeds geen warme douche. Wat zullen we dankbaar zijn als we thuis in een verwarmde doucheruimte stappen met licht wat niet uitvalt, we vervolgens zonder bekijks van spinnen en salamanders kunnen douchen zonder ons zorgen te maken over warm water wat er mee op kan houden. En vervolgens zonder overstroming, natgespetterd wc-papier of klamme kleding afronden. Mm..

Een weekend geleden waren we uitgenodigd te komen logeren in het huis van Dr. Ansie, een vrouwelijke kinderdokter die een weekendje op vakantie ging, en nog mensen nodig had die op haar jonge katje en het huis wilden passen. Nou, geen probleem hoor, dat vinden we wel leuk. Dus onder veel bekijks ons beddengoed de trap richting het ziekenhuis opgezeult (Dr. Ansie woont vlakbij het ziekenhuis) en ons geinstalleerd. We hadden in haar huis een zee van ruimte, en keuken, zachte bedden, een open haard en een zeer schattig maar té speels katje die best wat energie kostte. Het beest had beslist dat de as in de open haard wel een geschikte plek was om lekker te liggen, maar zodra ze daar dan uit sprong was de hele kamer een stof as. Het scheelde dat de kat zelf grijs was..

Verder gaat het hier op kerst aan, hoewel ons kerst-gevoel nog ver te zoeken is. Wat wel erg relaxed is is dat het leven zo rustig is. We krijgen van mensen uit NE vaak de vraag; En, wat doen jullie precies met kerst,wat zijn de plannen? Maar daar hebben we (gelukkig) nog geen moment over nagedacht. We kijken wel hoe het loopt, en als er wat leuks georganiseerd wordt doen we lekker mee. Voor maandagavond waren we bijvoorbeeld uitgenodigd om met veel van de international staf, de Nepalese nursing-studenten en eigenlijk elke chisten of niet-christen die zin had om kerstliedjes te brullen de Christmas-carol-singing te doen. Dus in een stoet heel het ziekenhuis, alle afdelingen langs door, zingen met de ukulele, mandarijnen uitdelen, een gitaar in je handen geduwd krijgen en even wat Nederlandse liedjes gaan zingen, het ziekenhuis versieren met slingers. Het verbaasde me dat er dan ineens christenen uit alle hoekjes en gaatjes lijken te komen. Wel mooi om de verbondenheid van ’t samen voor Jezus gaan dan te zien en te voelen is. Wat de Nepali mensen écht altijd, maar dan ook altijd grappig lijken te vinden is je tegen je zin in de ‘dansvloer’ op te trekken. En een dansvloer houdt hier in; elke plaats waar muziek is. Dus ook met de carol-singing was het weer bingo. Een Nepali kerel haalde me me z’n innemende glimlach over, en dan sta je daar. Dan begrijp je ineens waar we Hollandse gezegde; ‘zo stijf als een hark’ vandaan komt. Dus maar even lief geglimlacht, me uit laten lachen door de vele toeschouwers (want er dansen er altijd maar een paar, de rest mag uitlachen) en zo snel mogelijk weer terug naar m’n eigen plekje.

Het heerlijke gevoel is dat je met Kerst hier niets hoeft, je voelt niet verplicht, ervaart geen stress, maar ziet wel wat er op het pad komt. In Nederland is het allemaal zo gebonden aan van die ongeschreven regels van; je moet met kerst wel een lekkere maaltijd voorzetten, je hoort toch eigenlijk wel kaarten te versturen, en ja,bij wie gaan we dit jaar eten? En uiteindelijk verlies je daadwerkelijk contact en relatie met elkaar uit het oog en wordt het zo moeilijk om je nog te verwonderen over Jezus komst naar ons door al de dingen die bij kerst ‘horen’ en ‘moeten’. Dus, hoewel sneeuwpoppen, schaatsen op bevroren vijvers en familie ontmoeten toch ook wel heerlijk is, overheerst de rust en vrede hier.

Ook zijn we een dagje meegeweest met Community Health. Dus het veld in met twee dames die die dag aan negen andere vrouwen een cursus gaven over geestelijke gezondheid en huiselijk geweld. Na een rit over hobbelige zandwegen langs diepe ravijnen kwamen we aan in het dorp bij het gebouwtje waar de vrouwen de cursus zouden geven. Alleen, het gebouwtje was op slot, en de burgemeester had de sleutel. Nou die liet nog een goed uur op zich wachten, dus heerlijk in het zonnetje gezeten, en veel hele vieze, snotterige, ontzettend nieuwsgierige kinderen gelukkig gemaakt met stickers en ballonnen. De vrouwen vertelden over huiselijk geweld het volgende; als in Nepal een stel trouwt trekken ze bij de ouders van de man in, simpelweg omdat ze een eigen huis niet kunnen betalen, het wel makkelijk is en het bij de cultuur hoor. Het probleem is echter dat er al snel conflicten ontstaan tussen schoonmoeder en schoondochter en de netgetrouwde vrouw door haar man en schoonmoeder geslagen wordt. Omdat ze de was niet goed doet, ze niet genoeg respect heeft of de vloer niet netjes aanveegt. Interessant om te horen hoe handhaving van bepaalde aspecten van cultuur voor gecompliceerde problemen kan zorgen. De cursus was in het Nepalees, dus ondertussen zijn we naar een school gelopen waar we in vol ornaat werden ontvangen door de directeur en al zijn personeel. Ze wisten niet dat we kwamen, we hadden het bezoek ook niet gepland, maar het lijkt wel of ze luchtpost hebben ofzo, want toen we aankwamen waren alle leraren al opgetrommeld om ons eer te bewijzen. We waren hoog bezoek, er werdt speciaal thee voor ons gemaakt, en we moesten onze namen in een of ander boek schrijven. Waarschijnlijk zodat de directeur daarmee meer status ontving, want ja, als blanken de moeite nemen om naar jouws school te komen en je kan dat bewijzen stijg je wel in achting. Het was wel een soort van ongemakkelijk, de directeur sprak slecht Engels, de kinderen probeerde men uit het ‘kantoor’ (een stoffige, muffe en vochtige schuur van 4 bij 6 waar m’n opa z’n koeien nog niet in zou willen stallen) te houden, maar de kids kwamen door de ramen bijna naar binnen. Op een gegeven moment maar proberen duidelijk te maken dat we terug moesten, en met de hele horde kindertjes als uitgeleide terug richting het dorp. Ook nog een soort health post bezocht waar heel simpel, maar mega belangrijk werk gebeurt, onder andere voorlichting over HIV/AIDS, voeding, inentingen, check-ups voor zwangere vrouwen etc etc. Bijzonder om te zien dat in een bouwvalkig, stoffig gebouwtje van 4 bij 3 meter met een minmum aan materialen levensreddend werk wordt verricht. Ik schaamde me voor de Nederlandse decadentie. We menen dat alles er overal piekfijn uit moet zien om goede zorg te kunnen verlenen, het moet perfect en de patient moet het naar z’n zin gemaakt worden tot en met. Als we maar één procentje van de energie en tijd die we nu stoppen in alle luxe die wij menen dat goede zorg nodig heeft zouden stoppen in health posts zoals deze.. We zouden het in Nederland dan misschien moeten doen zonder de nieuwste bloeddrukmeter of de duurste verbandmaterialen, maar in landen zoals Nepal zou levensreddende zorg dan ook vaker werkelijk levensreddend zijn en meer mensen krijgen een eerlijke kans op deze zorg!

Van de week weer lekker aan de gang geweest op de afdeling. De Nepali verpleegkundigen kunnen erg stug overkomen, vooral als ze geen Engels spreken en er weinig contact is, maar toch merken we dat ze onze aanwezigheid op prijs stellen. Vaak als je ergens rustig wat voor school zit te doen voel je dat er zo’n stug, stil zusterje lekker tegen je aankruipt en kijkt waar je mee bezit bent. Ze snappen geen klap van waarmee je bezig bent, maar ze vinden het blijkbaar gwoon relaxed om in de buurt te zijn. Ook de patienten die al langer op de afdeling liggen begonnen je te herkennen. Zo hebben we een jonge, pas bevallen vrouw liggen die een aangetrouwde zus aan haar vastgeplakt lijkt te hebben. De zus lijkt er 24 uur per dag, 7 dagen in de week te zijn, om de baby te verzorgen, om haar zusje te verzorgen, om zich luidruchtig te bemoeien met patienten die er op dat moment omheen liggen, maar vooral om ons uit te lachen. Altijd, en ik overdrijf niet, écht altijd als we langs haar heen lopen kijkt ze je verwachtingsvol aan, en je hoeft maar iets een blijk te geven van dat je d’r opgemerkt hebt of ze ligt al helemaal in de scheur. Vaak is het wel hilarisch, van zo’n chronisch vrolijk iemand krijg je vanzelf wel een glimlach op je gezicht, maar af en toe voel ik me ook wel een aapje in Artis. Een soort wandelende attractie ofzo.

Daarnaast hebben Annemiek en ik deze week een leuk, indirect, comlimentje gehad van een patientje. We hebben een dametje op de afdeling liggen met behoorlijke wonden op voet, been, rug, handen, armen, eigenlijk overal dus. Ze slikt in verband met haar reuma al jaren medicijnen die maken dat haar huid slecht heelt als er ergens een wond is. Daarnaast is ze ondervoed, loopt ze weinig en is lichtelijk depressief door d’r uitzichtloze toestand, dat motiveert haar ook niet om alle zeilen bij te zetten om weer te herstellen. Maar goed, al een paat dagen hadden we haar wonden verbonden. Juist in zo’n situatie probeer je als verpleegkundige je uiterste best doen om met een minimum aan materialen zo’n groot mogelijk resultaat te behalen. Dus elke dag waren we daar met z’n tweeen zo drie kwartier bezig met het verbinden van de wonden. Op een gegeven dag hadden we er op dat moment geen tijd voor, dus deed een ander zustertje had. Maar de volgende dag werd ons omzichtig door de patient gevraagd of wij alsjeblieft de wonden weer wilden doen, want dat beviel d’r toch wel beter. Daar waren we stiekem wel trots op!

Verder gaan het leven in het ziekenhuis hier zo’n beetje z’n gangetje, je went aan de routine, al had je je aan het begin niet kunnen voorstellen dat het normaal zou worden dat patienten zich een week niet wassen, kakkerlakken in bedden en kastjes rondhobbelen en de communicatie met patienten en collega’s een crime is. Soms gebeurt er nog wel eens iets waarbij je dan toch denkt; ‘Huh? Wat is dat? Oja, ik zit in Nepal’. Zoals vandaag. Kent u die films over bijvoorbeeld de bouw van de piramides ofzo, in ieder geval van die fims waarbij zware voorwerpen worden voortbewogen door er ronde staven onder de schuiven, het gevaarte naar voren te rollen, stok van achter naar voren, stukje doorrollen, enzovoort tot plaats van bestemming bereikt is? Zo kwam er vandaag op de afdeling een wasmachine, zo’n hele grote, voorbij rollen, vanaf buiten via de gang langs de Emergency Ward, over de chirurgische afdeling richting de wasruimte. Ik was op weg naar afdeling waar ze echo’s maken, maar er stond onderweg ineens een hele mensenmenigte dit gebeuren even van dichtbij te bekijken. Als behoorlijk ingeburgerd heb ik er ook even op m’n gemakje naar staan kijken. Want dat is hoe het hier gaat als er iets niet-alledaags voorkomt; dan ga je er bij staan kijken. Niet met de intentie om een helpenden hand te bieden ofzo, nee, gewoon omdat het een onderbreking is van de sleur van alledag. Het is verbazingwekkend hoeveel mensen er ineens in de buurt blijken te zijn als zoiets gebeurt.

Dit waren wel weer de hoofdavonturen die we beleeft hebben. Nu genieten van Kerst en Oud&Nieuw, familie die op bezoek komt, vrije tijd, veel feestjes, en de tijd voor schoolopdrachten.